17 Tháng mười một, 2025Đề cương nghiên cứu khoa học là bước khởi đầu quan trọng giúp người làm nghiên cứu xác định rõ mục tiêu, phương pháp và lộ trình thực hiện. Một bản đề cương chỉn chu không chỉ tạo nền tảng vững chắc cho toàn bộ quá trình nghiên cứu mà còn thuyết phục giảng viên hoặc hội đồng về tính khả thi của đề tài. Trong nội dung dưới đây, bạn sẽ tìm thấy hướng dẫn chi tiết và đầy đủ nhất để xây dựng đề cương hiệu quả.
1. Đề cương nghiên cứu khoa học là gì?
Đề cương nghiên cứu khoa học là bản kế hoạch chi tiết mô tả toàn bộ quá trình nghiên cứu mà bạn dự định thực hiện. Trong đó, người viết cần trình bày rõ vấn đề nghiên cứu, mục tiêu, câu hỏi hoặc giả thuyết, cơ sở lý thuyết, phương pháp, đối tượng, tiến độ và dự kiến kết quả.
Có thể hiểu, đề cương chính là “khung xương” của công trình khoa học, giúp người nghiên cứu định hướng công việc và giúp giảng viên, hội đồng đánh giá tính mới mẻ, khả thi cũng như giá trị thực tiễn của đề tài.
2. Tiêu chuẩn & yêu cầu mới 2025 với đề cương nghiên cứu khoa học
Nhiều trường ĐH, đặc biệt các trường Y, Xã hội, Kinh tế… đều ban hành hướng dẫn chính thức về cấu trúc đề cương, cách trình bày, các chương bắt buộc.
Một đề cương chuẩn, theo xu hướng hiện nay, thường gồm các phần chính:
- Trang bìa & trang phụ bìa
- Mục lục
- Mở đầu / Đặt vấn đề / Tính cấp thiết
- Mục tiêu nghiên cứu
- Câu hỏi nghiên cứu / Giả thuyết nghiên cứu
- Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu
- Tổng quan nghiên cứu & cơ sở lý thuyết
- Mô hình nghiên cứu, khung lý thuyết (nếu có)
- Phương pháp nghiên cứu (thiết kế – cỡ mẫu – công cụ – quy trình – phân tích dữ liệu)
admin.ump.edu.vn - Dự kiến kết quả
- Kế hoạch thực hiện (timeline)
- Kinh phí, nhân lực, nguồn lực (nếu là đề tài có tài trợ)
- Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu & các hạn chế dự kiến
- Tài liệu tham khảo
- Phụ lục (bảng hỏi, hướng dẫn phỏng vấn, biểu mẫu…)
Tùy trường, thứ tự có thể thay đổi đôi chút, nhưng ý nghĩa các phần là tương tự.
3. 3 bước xây dựng đề cương nghiên cứu khoa học
Các bước lên đề cương nghiên cứu khoa học
Để quá trình chuẩn bị đề cương trở nên nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, bạn có thể thực hiện theo 3 bước lớn sau:
3.1. Bước 1 – Lựa chọn đề tài phù hợp
Một đề tài tốt cần đáp ứng bốn tiêu chí quan trọng:
- Phù hợp với chuyên ngành bạn đang theo học hoặc làm việc.
- Có tính thực tiễn, giải quyết một vấn đề tồn tại trong đời sống hoặc ngành nghề.
- Đảm bảo phù hợp nguồn lực: thời gian, kinh phí, dữ liệu và khả năng hỗ trợ.
- Tồn tại khoảng trống nghiên cứu, không trùng lặp hoàn toàn với các nghiên cứu trước.
Bạn có thể tự hỏi một số câu để sàng lọc đề tài:
- Vấn đề chính mình muốn giải quyết là gì?
- Đã có nhiều nghiên cứu về vấn đề này chưa? Điểm còn thiếu là gì?
- Mình có đủ dữ liệu hoặc có khả năng thu thập dữ liệu hay không?
- Trong 3–6 tháng hoặc 1 năm, liệu mình có thể hoàn thành được không?
Nếu bạn trả lời được các câu hỏi trên, tức là bạn đã thu hẹp được đề tài và xác định được trọng tâm nghiên cứu.
3.2. Bước 2 – Nghiên cứu tài liệu và xác định khoảng trống
Hãy tìm kiếm các tài liệu liên quan từ những nguồn đáng tin cậy như:
- Thư viện trường
- Google Scholar và các tạp chí khoa học
- Kho luận văn, bài báo công khai
Nhiệm vụ của bước này là:
- Xác định những gì các nghiên cứu trước đã làm, phương pháp họ sử dụng và kết quả đạt được.
- Nhận diện các phần chưa được giải thích rõ hoặc chưa áp dụng trong bối cảnh mà bạn quan tâm.
Từ đó, bạn sẽ hình thành rõ ràng vấn đề nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết của mình.
3.3. Bước 3 – Hoàn thiện cấu trúc và bắt đầu viết đề cương
Khi đã hiểu rõ đề tài và có đủ tài liệu tham khảo, bạn có thể bắt tay vào soạn thảo đề cương:
- Xây dựng mục lục khung dựa trên cấu trúc chuẩn (13–15 phần).
- Soạn nháp nội dung từng mục, ưu tiên hoàn thiện ý tưởng trước, hình thức có thể chỉnh sau.
- Kiểm tra lại toàn bộ tính logic:
Vấn đề -> Mục tiêu-> Câu hỏi/giả thuyết -> Phương pháp -> Kết quả dự kiến - Chuẩn hóa cách trích dẫn, danh mục tài liệu tham khảo và hình thức trình bày theo quy định.
>> Đọc thêm: Bí Quyết Viết Đề Cương Luận Văn Thạc Sĩ Ấn Tượng Và Chi Tiết
4. Hướng dẫn viết đề cương nghiên cứu khoa học
Hướng dẫn viết đề cương nghiên cứu khoa học
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước cần có trong một đề cương nghiên cứu khoa học hoàn chỉnh.
Tên đề tài
- Ngắn gọn, súc tích và thể hiện đúng trọng tâm vấn đề nghiên cứu
Mở đầu và đặt vấn đề
- Dẫn dắt khéo léo vào vấn đề nghiên cứu bằng một đoạn văn nhỏ khoảng 100-150 từ.
- Tóm tắt ngắn gọn những vấn đề tồn đọng xoay quanh vấn đề nghiên cứu một cách ngắn gọn, dễ hiểu, giúp người đọc, người chấm dễ dàng nhận ra vấn đề đang được nhắc tới.
- Trả lời câu hỏi: Tại sao cần phải thực hiện nghiên cứu này?
Mục tiêu nghiên cứu
- Xác định mục tiêu nghiên cứu bằng việc trả lời câu hỏi: Nghiên cứu này phục vụ mục đích gì?
- Đặt ra các câu hỏi nghiên cứu nhằm thể hiện rõ hơn mục tiêu nghiên cứu. Cần chú ý rằng, câu hỏi nghiên cứu phải đơn giản, rõ ràng, tránh mơ hồ, không đúng trọng tâm vấn đề.
- Chỉ nên có nhiều nhất 2 mục tiêu nghiên cứu, tránh tình trạng liệt kê quá nhiều mục tiêu không khả thi khiến nội dung nghiên cứu bị dàn trải, lan man.
- Cần có mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể
Tổng quan nghiên cứu
- Đánh giá mức độ khả thi của đề tài nghiên cứu bằng việc đọc lướt qua các tài liệu liên quan đến chủ đề nghiên cứu, xác định lại vấn đề còn tồn đọng để tiếp tục tìm phương hướng giải quyết trong nghiên cứu.
- Tìm kiếm từ khóa liên quan đến chủ đề trên thanh công cụ tìm kiếm Google hoặc trong thư viện online của trường bạn theo học để nắm bắt được những tài liệu, đầu sách liên quan đến vấn đề nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập số liệu
- Phương pháp phân tích thống kê
- Phương pháp liệt kê
- Phương pháp sử dụng mẫu thử
Timeline nội dung
- Tóm tắt lại nội dung cần triển khai kèm thời gian cụ thể cho từng phần, các công việc cần thực hiện, các bước tiến hành và thời gian nghiên cứu.
Tài liệu tham khảo
- Tài liệu tham khảo có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau như sách báo, internet, thư viện, tạp chí, trang web nước ngoài, nghiên cứu đã thực hiện,…
- Tài liệu tham khảo nên được trình bày tuân theo một quy tắc riêng của đơn vị bạn theo học.
5. Mẫu đề cương nghiên cứu khoa học hoàn chỉnh
Dưới đây là 3 mẫu đề cương nghiên cứu khoa học hoàn chỉnh để các nghiên cứu sinh có thể tham khảo và áp dụng trực tiếp vào bài nghiên cứu khoa học của mình.
5.1. Mẫu đề cương 1
Link tải đề cương nghiên cứu khoa học mẫu: TẠI ĐÂY
Mẫu đề cương nghiên cứu khoa học chuẩn
5.2. Mẫu đề cương 2
Link tải mẫu đề cương nghiên cứu khoa học mẫu: TẠI ĐÂY
Mẫu đề cương nghiên cứu khoa học
5.3. Mẫu đề cương 3
Link tải mẫu đề cương nghiên cứu khoa học mẫu: TẠI ĐÂY
Mẫu đề cương nghiên cứu khoa học ấn tượng
Cùng với đề cương nghiên cứu khoa học, số liệu SPSS ngày càng được nhiều học viên quan tâm và tìm kiếm bởi mức độ phức tạp và tính đặc trưng của vấn đề. Nếu bạn đọc đang chật vật với những con số khi xử lý số liệu, tham khảo dịch vụ spss của Luận văn 1080 với đội ngũ chuyên viên giàu kinh nghiệm cùng khả năng xử lý số liệu nhanh chóng chỉ trong thời gian ngắn với kết quả chuẩn xác nhất.
6. Sai lầm thường gặp khi viết đề cương nghiên cứu khoa học
Lưu ý cần tránh khi viết đề cương nghiên cứu khoa học
Trong quá trình viết đề cương nghiên cứu khoa học, dù đã được hướng dẫn tận tình cũng như nắm đủ các bước cần trình bày thì nghiên cứu sinh cũng không tránh khỏi một vài sai lầm dễ mắc phải. Xem ngay những lưu ý dưới đây để tránh lặp lại lỗi sai trong đề cương nghiên cứu khoa học của mình nhé.
6.1. Chọn đề tài quá rộng hoặc “cho vui”
- Lỗi: Đề tài nghe “hoành tráng” nhưng không đủ thời gian/dữ liệu để làm, hoặc quá chung chung.
- Cách tránh: Thu hẹp theo địa điểm, thời gian, đối tượng, biến số. Bám sát năng lực bản thân.
6.2. Thiếu logic giữa các phần
- Lỗi: Mục tiêu một kiểu, câu hỏi một kiểu, phương pháp lại không phù hợp để đạt mục tiêu.
- Cách tránh: Sau khi viết xong, tự kiểm tra chuỗi logic:
Vấn đề -> Mục tiêu -> Câu hỏi/giả thuyết -> Thiết kế & phương pháp -> Kết quả dự kiến.
6.3. Mục tiêu quá nhiều, mơ hồ
- Lỗi: Liệt kê 6–7 mục tiêu, toàn dùng cụm “tìm hiểu”, “khảo sát”…
- Cách tránh: Giới hạn 2–4 mục tiêu cụ thể, dùng động từ rõ: phân tích, đánh giá, đo lường, so sánh…
6.4. Phần phương pháp viết qua loa
- Lỗi: Chỉ ghi “sử dụng phương pháp thống kê, phân tích…” mà không nêu rõ thiết kế, cỡ mẫu, thang đo, quy trình.
- Cách tránh: Viết chi tiết như gợi ý ở phần 4.8 (có thể tham khảo mẫu hướng dẫn của các trường ĐH).
6.5. Thiếu tài liệu tham khảo hoặc trích dẫn sai
- Lỗi: Lấy nhiều tài liệu từ Internet nhưng không ghi nguồn, hoặc ghi không đúng chuẩn.
- Cách tránh: Chọn nguồn uy tín (sách, bài báo, luận văn), trích dẫn ngay khi viết, thống nhất một chuẩn (APA, Vancouver…).
6.6. Bỏ qua phần đạo đức & hạn chế
- Lỗi: Không đề cập đến việc bảo mật, xin phép, quyền người tham gia, trong khi hội đồng rất quan tâm.
admin.ump.edu.vn - Cách tránh: Luôn dành một tiểu mục cho “Đạo đức nghiên cứu” và một tiểu mục cho “Hạn chế của nghiên cứu”.
7. FAQ về đề cương nghiên cứu khoa học
Đề cương nghiên cứu khoa học gồm những phần nào?
- Gồm: Mở đầu, Mục tiêu, Tổng quan, Phương pháp, Đạo đức – Hạn chế, Tiến độ – Kinh phí, Kết quả kỳ vọng, Tài liệu tham khảo.
Cỡ mẫu được tính như thế nào trong nghiên cứu định lượng?
- Thường dựa vào công thức Cochran hoặc Slovin, tùy mức sai số và tỷ lệ kỳ vọng.
Khác nhau giữa mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu là gì?
- Mục tiêu: cái bạn muốn đạt được.
- Câu hỏi: cái bạn muốn trả lời thông qua nghiên cứu.
Có cần phần đạo đức trong đề cương nghiên cứu không?
- Có. Đây là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp, nhân văn và độ tin cậy của nghiên cứu.
Trên đây là các bước xây dựng đề cương nghiên cứu khoa học kèm hướng dẫn viết đề cương chi tiết cùng những lưu ý cần tránh trong quá trình viết để bạn đọc dễ dàng vận dụng vào bài nghiên cứu khoa học của mình, hoàn thành bài nghiên cứu khoa học một cách trọn vẹn nhất. Nếu bạn đang tìm dịch vụ đăng bài báo khoa học uy tín, hãy liên hệ với Luận Văn 1080 để được tư vấn nhé!
Share
