19 Tháng mười một, 2025Trong bối cảnh giáo dục ngày càng đổi mới và chú trọng phát triển toàn diện cho học sinh, câu hỏi “quản lý giáo dục tiểu học là gì” trở thành mối quan tâm của nhiều nhà trường, giáo viên và phụ huynh. Không chỉ dừng lại ở việc tổ chức các hoạt động dạy – học, quản lý giáo dục tiểu học còn là quá trình hoạch định, điều hành và giám sát toàn bộ hoạt động giáo dục ở cấp học nền tảng. Đây chính là yếu tố quyết định chất lượng học tập, sự hình thành nhân cách và kỹ năng sống ban đầu của trẻ. Hiểu rõ bản chất và vai trò của công tác quản lý sẽ giúp chúng ta nhìn nhận đúng đắn hơn về cách nhà trường vận hành, từ đó từng bước xây dựng môi trường giáo dục hiện đại, thân thiện và hiệu quả.
1. Quản lý giáo dục tiểu học là gì?
Quản lý giáo dục tiểu học được hiểu là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều hành và kiểm tra toàn bộ các hoạt động dạy – học trong nhà trường tiểu học nhằm đạt được mục tiêu giáo dục đề ra. Công tác này bao gồm quản lý giáo viên, học sinh, chương trình dạy học, cơ sở vật chất, nguồn tài chính, các hoạt động ngoại khóa và môi trường giáo dục nói chung.
Theo Luật Giáo dục 2019 (Điều 99, Khoản 1), quản lý giáo dục là hoạt động của các cơ quan, tổ chức và cá nhân nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả giáo dục. Khi áp dụng vào bậc tiểu học, quản lý giáo dục phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý trẻ em, đảm bảo sự hình thành nhân cách, thói quen, kỹ năng và tri thức cơ bản cho học sinh.
Quản lý giáo dục tiểu học không chỉ tập trung vào giảng dạy kiến thức mà còn phải xây dựng một môi trường học tập an toàn, thân thiện, khuyến khích sự sáng tạo, giúp học sinh phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất, đạo đức và cảm xúc.
2. Các chức năng của quản lý giáo dục tiểu học
Hệ thống quản lý giáo dục tiểu học vận hành dựa trên bốn chức năng cơ bản, liên kết chặt chẽ với nhau tạo thành chu trình quản lý khoa học:
Các chức năng của quản lý giáo dục tiểu học
2.1. Lập kế hoạch
Nhà quản lý xác định mục tiêu giáo dục, xây dựng kế hoạch năm học, kế hoạch giảng dạy, kế hoạch kiểm tra – đánh giá và phân bổ nguồn lực như giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học. Đây là nền tảng để triển khai hiệu quả các hoạt động tiếp theo.
2.2. Tổ chức thực hiện
Bao gồm phân công nhiệm vụ giảng dạy, điều phối hoạt động giáo dục, quản lý lớp học, triển khai chương trình và kết nối giữa nhà trường – gia đình – xã hội. Việc tổ chức khoa học giúp đảm bảo mọi hoạt động diễn ra đúng tiến độ và phù hợp với mục tiêu đề ra.
2.3. Chỉ đạo – điều hành
Nhà quản lý đưa ra các biện pháp quản lý, hướng dẫn chuyên môn cho giáo viên, xử lý tình huống phát sinh và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết. Chức năng chỉ đạo giúp đảm bảo tính thống nhất, kỷ cương và chất lượng trong toàn bộ hoạt động giáo dục của nhà trường.
2.4. Kiểm tra – đánh giá
Bao gồm giám sát việc thực hiện chương trình dạy học, đánh giá chất lượng giảng dạy của giáo viên, kết quả học tập của học sinh và hiệu quả hoạt động quản lý. Thông qua kiểm tra – đánh giá, nhà trường có cơ sở để điều chỉnh kế hoạch và nâng cao chất lượng giáo dục.
>> Đọc thêm: Mã trường học viện quản lý giáo dục là gì?
3. Các nguyên tắc trong quản lý giáo dục tiểu học
Để đạt hiệu quả, hoạt động quản lý giáo dục tiểu học cần tuân thủ những nguyên tắc cơ bản sau:
Nguyên tắc minh bạch
Thông tin quản lý phải được công khai, rõ ràng, giúp phụ huynh và cộng đồng hiểu rõ hoạt động của nhà trường, từ đó tạo niềm tin và sự hợp tác tích cực.
Nguyên tắc tham gia
Tất cả các bên liên quan – giáo viên, học sinh, phụ huynh và cộng đồng – đều được khuyến khích tham gia đóng góp ý kiến, cùng xây dựng môi trường giáo dục hiệu quả.
Nguyên tắc mục tiêu
Mọi hoạt động phải hướng đến mục tiêu chung: phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất và kỹ năng nền tảng cho học sinh tiểu học.
Nguyên tắc pháp chế
Quản lý phải tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật, điều lệ trường tiểu học, chương trình giáo dục và các văn bản chỉ đạo của Bộ GD&ĐT.
Nguyên tắc khoa học
Mọi quyết định quản lý cần dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn, có sử dụng dữ liệu, nghiên cứu và thống kê giáo dục để đảm bảo tính chính xác.
Nguyên tắc dân chủ
Tôn trọng và khuyến khích sự đóng góp ý kiến của tập thể, tạo sự đồng thuận trong các quyết định quản lý.
Nguyên tắc hiệu quả và tiết kiệm
Nguồn lực của nhà trường cần được sử dụng hợp lý, tránh lãng phí nhưng vẫn đảm bảo đạt kết quả giáo dục cao nhất.
Nguyên tắc kế thừa và phát triển
Hoạt động quản lý cần phát huy những kinh nghiệm hiệu quả đã có, đồng thời tiếp tục đổi mới để đáp ứng yêu cầu phát triển của giáo dục hiện đại.
Nguyên tắc phát triển bền vững
Giáo dục phải hướng đến sự phát triển hài hòa, an toàn, thân thiện và lâu dài, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho học sinh.
>> Tham khảo thêm: Dịch vụ viết thuê luận văn tận tình, đồng hành cùng học viên
4. Nghiệp vụ và phương pháp quản lý giáo dục tiểu học
Để thực hiện tốt công tác quản lý, cán bộ quản lý cần vận dụng linh hoạt các phương pháp phù hợp với đặc thù nhà trường tiểu học.
Phương pháp hành chính
Ban hành quy chế, nội quy, kế hoạch dạy học; tổ chức điều hành hoạt động; duy trì kỷ luật, nề nếp trong trường học.
Phương pháp kinh tế
Quản lý nguồn tài chính, phân bổ cơ sở vật chất, chính sách khen thưởng và hỗ trợ vật chất giúp tạo động lực cho giáo viên và học sinh.
Phương pháp tâm lý – giáo dục
Động viên, khích lệ, xây dựng môi trường thân thiện; giải quyết xung đột bằng sự thấu hiểu, tôn trọng.
Phương pháp lãnh đạo học tập
Nhà quản lý không chỉ điều hành mà còn hỗ trợ giáo viên, đồng hành trong hoạt động dạy học, đáp ứng nhu cầu của giáo viên và học sinh.
Phương pháp đánh giá thường xuyên
Thực hiện đánh giá liên tục giúp phát hiện kịp thời khó khăn và điều chỉnh quá trình dạy học.
Phương pháp xây dựng văn hóa học tập
Tạo môi trường học tập tích cực, khuyến khích sáng tạo và học hỏi không ngừng.
Phương pháp sử dụng công nghệ thông tin
Ứng dụng phần mềm quản lý trường học, hệ thống thông tin giáo dục, học liệu điện tử và công cụ trực tuyến để nâng cao hiệu quả quản lý và giảng dạy.
Nghiệp vụ và phương pháp quản lý giáo dục tiểu học
Quản lý giáo dục tiểu học là một nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự vận hành đồng bộ của nhiều hoạt động nhằm bảo đảm chất lượng dạy – học và sự phát triển toàn diện của học sinh. Việc nắm vững khái niệm, chức năng, nguyên tắc và phương pháp quản lý giúp nhà trường tiểu học xây dựng được nền tảng vững chắc, tạo ra môi trường giáo dục tích cực, khoa học và hiệu quả. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục và yêu cầu ngày càng cao của xã hội, những người làm công tác quản lý giáo dục tiểu học cần không ngừng cập nhật, cải tiến và vận dụng linh hoạt các biện pháp quản lý phù hợp, nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở bậc học đầu tiên và xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển của thế hệ tương lai.
Share
